• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

صخر (مفردا‌ت‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: صخر (مفردا‌ت‌قرآن)، صخره.


صَخْر (به فتح صاد و سکون خاء) یکی از مفردات نهج البلاغه به معنای سنگ سخت که حضرت علی (علیه‌السلام) درباره محکم کردن زمین با کوهای سنگی از این واژه استفاده نموده است.



صَخْر به معنای سنگ سخت آمده است و واحد آن صخره است.در اقرب الموارد «بزرگی» آن را قید کرده است.


امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره محکم کردن زمین با کوهای سنگی در خطبه ۱ فرموده است: ««وَوَتَّدَ بِالصُّخُورِ مَيَدَانَ أَرْضِهِ.»» (خداوند با احجار بزرگ بالا و پائین رفتن زمین را میخکوب کرد.)


این واژه سه بار در «نهج البلاغه» آمده است. مانند:
««فَاسْتَبْدَلُوا بِالْقُصُورِالْمُشَيَّدَةِ، وَ الَّنمَارِقِ الْمُمَهَّدَةِ الصُّخُورَ وَالاَْحْجَارَ الْمُسَنَّدَةَ.»» (قصرهاى بلند و محكم و بساط عيش و پشتيهاى نرم و راحت آنها به سنگ و آجر و لحدهاى گورستان تبديل شد!)
««فَهُمْ فِي ذلِكَ كَالاَْنْعَامِ السَّائِمَةِ، وَالصُّخُورِ الْقَاسِيَةِ.»» (آنها در اين قسمت همچون چهارپايان صحرايى و سنگ‌هاى سخت و نفوذ ناپذيرند.)


۱. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ط-الحسینی، ج۳، ص۳۶۲.    
۲. فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، ج۴، ص۱۸۴.    
۳. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۶۳۰.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۷، خطبه ۱.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۹، خطبه ۱.    
۶. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۷، خطبه ۱.    
۷. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱، ص۶۲.    
۸. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۵۸، خطبه ۲۲۵.    
۹. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۲۴۶، خطبه ۲۲۱.    
۱۰. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۴۸، خطبه ۲۲۶.    
۱۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۱، ص۲۵۷.    
۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۴۵، خطبه ۲۲۶.    
۱۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۴۱، خطبه ۱۰۷.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۲۰۷، خطبه ۱۰۶.    
۱۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۵۶، خطبه ۱۰۸.    
۱۶. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۱۸۷.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۲۹، خطبه ۱۰۸.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «صخر»، ج۲، ص۶۳۰.    






جعبه ابزار